Reunión de los animales – Importancia del lenguaje q’anjob’al


Heb’ komam hichmam yet paixa, chi yab’ heb’ yet chi q’anjab’ no’ tx’ow. A no’ tx’ow chi yab’ no’ tzet chi yal heb’. A cham mamej chi q’anlej cham b’ay xal sik’om unin tatol ix, ma winaq chi alji, axa xala sik’om unintu chi aloni tzet uninal. A cham mamejtu chi yal cham b’ay naq ak’ixh unin chi alji tu: hoq hak’ol hep yetoq ch’en machitej, yetoq ch’en echej yet hoq hon toq mulnajil.

Tatol ha xala sik’om unin chi aloni chach toj yet q’inib’alil aq’ te’ si’. Axa cham mamej chi alon b’ay ix ix unin: a yet hoq hach nupayoq yowalil hoq hinq’an junoq xij an an, tay kax yowalil chin un hela’ kax cheteq hinpat kaq yetoq an ich.

A cham winaq, a yet chi toj cham jatx’woq, chi yihajtoq cham snal yul kan; axa xal ix yet chi yatoq xal sb’utx tajoq chi maqchej kan el ix xim yet k’am chi aytoq no’ tx’ow tu slohon xim. Axa no’ tx’ow chi aloni: a wal jun ix max aljiti wal b’asiloq, toqwal chi yaq’kan jab’oq tzet chi kolo’. Tatol a xal sik’om unin chi aloni to winaq unin mal alji, axa no’ tx’ow chi tzaloj no’ kax chi yalon no’: mayal alji jun hoq mulnajoq yuj kolob’ej.

A no’ tx’ow, a yet chi alji junoq unin, tatol winaq, chi yal no’ axkati: ko masanil chon tzaloji yultol mayal alji jun winaq tol hoq mulnajoq yuj kolob’ej; apax tatol ix unin chi alji xin, kawal chi tit yowal no’: mayal alji jun ix wal b’asiloq, toqwal chi yaq’kan jab’oq tzet chi kolo’, xhi no’.

Fuente: Concurso Literario, Idioma Q’anjob’al

Academia de Lenguas Mayas de Guatemala.


Posted

in

by

Comments

Deja un comentario